Przegrzanie i dochłodzenie czynnika chłodniczego to pojęcia powszechnie wykorzystywane w serwisie urządzeń HVAC. Czy są zatem te wielkości? Po co je określać oraz jakie powinny mieć wartości dla prawidłowo pracującego urządzenia?
Czynnik chłodniczy w układzie polega cyklowi przemian sprężania, skraplania, rozprężania i parowania. Przechodzenie czynnika z fazy gazowej do cieczowej odbywa się w skraplaczu. Podczas tego procesu czynnik chłodniczy oddaje ciepło do otoczenia. Dla klimatyzatora będzie to powietrze, dla pompy ciepła powietrze/woda (w trybie ogrzewania) woda w budynku. Stopień dochłodzenia z definicji jest różnicą między realną temperaturą czynnika chłodniczego opuszczającego skraplacz oraz temperaturą nasycenia cieczy przy danym ciśnieniu. W praktyce skraplanie odbywa się pod stałą temperaturą oraz ciśnieniem czynnika. W momencie, gdy cały czynnik przejdzie do stanu cieczy (nasycenie) dalsze oddawanie ciepła skutkować będzie obniżaniem temperatury cieczy. Dochłodzenie jest zatem właśnie miarą obniżenia temperatury czynnika poniżej temperatury skraplania odpowiadającej danemu ciśnieniu w skraplaczu. Analogicznie przegrzanie czynnika jest różnicą między temperaturą czynnika opuszczającego parownik, a temperaturą parowania, czyli dodatkowym podgrzaniem czynnika po odparowaniu. Obie wartości określa się w Kelwinach lub stopniach Celsjusza.
Zazwyczaj dla urządzeń klimatyzacji komfortu oraz domowych pomp ciepła dochłodzenie i przegrzanie wynoszą odpowiednio około 2-5 K oraz 4-8 K. Utrzymanie prawidłowych wartości jest istotne, gdyż zapewnia to wydajne i niezawodne działanie układu. Aby zmierzyć przegrzanie należy wykonać pomiar ciśnienia ssania oraz określić przy pomocy tablic „ciśnienie\temperatura” odpowiadającą mu (dla danego czynnika) temperaturę par nasyconych. Wykorzystując manometry elektroniczne wartość temperatury jest często automatyczne wyliczana i wyświetlana. Następnie wystarczy zmierzyć realną temperaturę czynnika za parownikiem i porównać obie wartości. Pomiar dochłodzenia wykonywany jest analogicznie po stronie wysokiego ciśnienia oraz mierząc temperaturę czynnika za skraplaczem. Przykładowo jeżeli określona przez elektroniczny manometr temperatura par nasyconych wynosi 5°C, a realnie zmierzona 12°C, przegrzanie wynosi 7°C. Wybrane przyczyny za wysokich lub za niskich wartości przedstawia poniższa tabela:
